Over de Vlag

Galerie Forma Aktua, onder leiding van Henri de Wolf, maakte zich in 1982 sterk voor een bevrijdingskunstproject. Hierbij zouden vijf vlaggen in verschillende wijken geplaatst worden, als “waarschuwing en opwekking” tegen het fascisme. Maar hun voorstel werd door het gemeentebestuur afgewezen.

Daarop ontwierp Forma Aktua één vlag en schonk deze aan de gemeente Groningen.

De Bevrijdingsvlag is een monument voor de uit Groningen weggevoerde joden en werd daarom bewust in de omgeving van de Folkingestraat geplaatst, de buurt waar vóór de Tweede Wereldoorlog een groot deel van de joodse bevolking woonde. De twee knikken in de vlaggenmast symboliseren respectievelijk de schok van de oorlogsperiode en de bevrijding op 5 mei 1945. De rafelige rand van de vlag lijkt te verwijzen naar de blijvende littekens; vóór de oorlog telde de Groningse joodse gemeente zo’n drieduizend leden, na die tijd bedroeg dit aantal nog slechts tweehonderd.

Op de vlag worden met een tekstbordje ook de vier IKON journalisten herdacht die in 1982 werden vermoord. In El Salvador woedde tussen 1980 en 1992 een bloedige burgeroorlog tussen een door de VS gesteunde rechtse regering en linkse guerrillagroepen. De journalisten Koos Koster, Jan Kuiper, Joop Willemsen en Hans ter Laag van de voormalige omroep IKON waren in het land voor een televisiereportage. Toen ze op 17 maart in guerrillagebied probeerden te komen, werden ze door militairen van het regeringsleger opgewacht en doodgeschoten. Dit jaar (2024) moeten de voormalig minister van Defensie en twee legerofficieren eindelijk voor de rechter verschijnen.

De bevrijdingsvlag werd op 5 mei 1982 onthuld door Marie Folkerts, een bewoonster van de binnenstad.

Het volgende fragment geeft een mooi inkijkje in het maakproces van de vlag.

Het is afkomstig uit de film “Wolf is de naam (en voor trottoirvrienden Hannibal)” over Henri de Wolf (1938-1986), geregisseerd door Buddy Hermans. © Stichting Beeldlijn, 1990